การจัดการคุณภาพของซอฟต์แวร์

คุณภาพของซอฟแวร์ (Software Quality)  หมายถึง ระดับที่ผลิตภัณฑ์ซอฟแวร์สามารถตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ซอฟแวร์ได้ โดยจะต้องมีคุณลักษณะที่ซอฟแวร์ใดๆ ควรจะมี หากซอฟแวร์มีคุณสมบัติครบถ้วนตามเงื่อนไข ก็จะเรียกว่าเป็น “ซอฟแวร์ที่มีคุณภาพ”

การจัดการคุณภาพของซอฟแวร์ (Software Quality Management)  คือ การระบุวิธีการกำหนดคุณลักษณะของซอฟแวร์ที่มีคุณภาพ วิธีการวัดคุณภาพ และปรับปรุงคุณภาพของกระบวนการพัฒนาซอฟแวร์ โดยมีต้นทุนของคุณภาพ ประกอบไปด้วย

1. ต้นทุนการป้องกัน (Prevention Cost) เป็นค่าใช้จ่ายที่ใช้ป้องกันเพื่อไม่ให้เกิดความบกพร่องในการควบคุมคุณภาพ

2. ต้นทุนในการประเมิน (Appraisal Cost) เป็นค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการตรวจสอบ หรือวัดเพื่อประเมินคุณภาพซอฟแวร์

3. ต้นทุนของความผิดพลาดภายใน (Internal Failure Cost) เป็นค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการผิดพลาดทางการผลิต

4. ต้นทุนของความผิดพลาดภายนอก (External Failure Cost) เป็นค่าใช้จ่ายที่เกิดจากความผิดพลาดหลังส่งมอบสินค้าให้กับลูกค้า เช่น บริการหลังการขาย

ระบบวิกฤติ (Critical System) หมายถึง ระบบที่มนุษย์หรือธุรกิจต้องพึ่งพาอาศัยการทำงานของระบบเป็นหลัก หากระบบวิกฤติล้มเหลว จะทำให้เกิดปัญหาร้ายแรงและความเสียหายอย่างมาก ยกตัวอย่างระบบวิกฤติ เช่น ระบบควบคุมการบิน ระบบเตือนเมื่อเกิดไฟไหม้ ระบบถุงลมนิรภัย ระบบควบคุมจราจรทางอากาศ ระบบเตือนภัยพิบัติทางธรรมชาติ เป็นต้น การทำงานของระบบเหล่านี้เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับผู้ใช้ และธุรกิจการค้าอย่างมาก ต้นทุนที่ใช้พัฒนาสูง หากเกิดการผิดพลาดกับระบบวิกฤติ จึงนับว่ามีความร้ายแรงตามไปด้วย

มีการกำหนดคุณลักษณะของระบบวิกฤติ 5 ประการคือ

1. พึ่งพาได้ (Dependability)

2. เชื่อถือได้ (Reliability)

3. พร้อมใช้งานเสมอ (Availability)

4. ปลอดภัย (Safety)

5. มีการรักษาความมั่นคงปลอดภัย (Security)

สาเหตุที่ทำให้ระบบวิกฤติทำงานล้มเหลวมีดังนี้

1. ความล้มเหลวของฮาร์ดแวร์ระบบ (System Hardware)

2. ความล้มเหลวของซอฟแวร์ระบบ (System Software)

3. ความล้มเหลวของผู้ควบคุมระบบ (Human Operator)

ประเภทของระบบวิกฤติ

1. Safety Critical System เป็นระบบวิกฤติที่มีความปลอดภัยเป็นคุณสมบัติหลัก ระบบวิกฤติประเภทนี้ หากเกิดความล้มเหลว อาจทำให้เกิดอันตรายกับมนุษย์ หรือสร้างความเสียหายแก่สภาพแวดล้อมอื่นของระบบ

2. Mission Critical System เป็นระบบวิกฤติที่เมื่อเกิดความเสียหายขึ้นแล้ว อาจทำให้เป้าหมายการดำเนินธุรกิจในระยะยาวล้มเหลวไปด้วย เช่น ระบบพยากรณ์ ระบบจัดการทรัพยากร เป็นต้น

3. Business Critical System เป็นระบบวิกฤติที่เมื่อเกิดความเสียหายขึ้นแล้ว อาจทำให้เป้าหมายการดำเนินธุรกิจในระยะสั้นล้มเหลวไปด้วย  โดยอาจทำให้ธุรกิจต้องสูญเสียค่าใช้จ่ายจำนวนมาก เช่น ระบบธนาคารรายย่อย ระบบลูกค้าสัมพันธ์ เป็นต้น

อ้างอิง :  อ.ชนิดา เรืองศิริวัฒนกุล หลักสูตรเทคโนโลยีสารสนเทศ

คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์